Inventarisatie SP: WMO leidt tot verschraling zorg

Gemeenten maken zich grote zorgen over de toereikendheid van de beschikbare WMO-budgetten en staren zich steeds vaker blind op de prijsstelling. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van de zorg. Deze signalen komen binnen bij de SP, dat onderzoek doet naar de effecten van de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.

Tweede-Kamerlid Agnes Kant: 'Bij de aanbestedingen door de gemeenten ontstaat een tunnelvisie op de prijsstelling, waardoor de kwaliteit van de zorg ernstig wordt bedreigd. In sommige gemeenten worden zelfs schoonmaakbedrijven ingezet. Er wordt volgens de melders ook massaal met indicatiestellingen gemarchandeerd.' Het lijkt er op dat duizenden thuishulpen A en B op korte termijn ontslagen zullen worden omdat zij plaats moeten ruimen voor de goedkopere alpha-hulpen.

In oktober 2006 is de SP een landelijk meldpunt gestart om de gevolgen van de WMO in de praktijk direct te kunnen volgen. Vier maanden later zijn er 240 meldingen binnen en zijn door SP-afdelingen 58 enquêtes gehouden hun eigen gemeenten. De eerste resultaten lijken erg op de conclusies van het Zweedse parlementair onderzoek naar een veel eerder ingevoerde WMO-achtige regeling. Die leidde tot verschraling van de zorg en veel rechtszaken.

Er komen bij de SP zeer sterke signalen en berichten binnen dat nogal wat gemeenten massaal kiezen voor goedkopere hulp en/of de indicaties daarop afstellen. Ook binnen de instellingen zelf vindt verschuiving plaats. Waar nu 6 op de 10 mensen professionele thuiszorg krijgen, gaat dit op sommige plaatsen naar 1 op de 10. Uit tientallen gemeenten komen hierover berichten.

De indicatiestellingen zijn in 2007 flink aangescherpt. Dat geldt voor de kwaliteit van zorg door het omschakelen naar alpha-hulp en het terugschroeven van het aantal uren zorg. Steeds meer thuiszorginstellingen (zoals Internos uit Zwijndrecht) maken hier melding van. Zorggebruikers melden problemen met de indicatiestelling. Deze is te traag, gaat per computer en er wordt een 'beslisboom' gebruikt waarmee men al snel uitkomt op de keuze voor een alphahulp.

Ondertussen bezuinigen thuiszorginstellingen op personeel, wordt de werkdruk opgeschroefd, er worden minder vaste contracten vergeven, verlof wordt moeilijker, er is minder geld voor scholing en loon.

Initiatiefnemer van het onderzoek Agnes Kant: 'De professionaliteit van de thuiszorg dreigt razendsnel te worden uitgehold. Een rechtstreeks gevolg van de ingevoerde marktwerking. Als deze basiszorg wordt afgebroken, gaat dat ten koste van mensen die thuis willen blijven wonen, ze zullen sneller in een instelling terecht komen. Terwijl in het regeerakkoord meer kleinschaligheid en inbedding in de wijk wordt bepleit. De marktwerking moet uit de WMO en er moeten voldoende middelen komen om iedereen de zorg te kunnen geven die nodig is.'

Het rapport: www.sp.nl/nieuws/nwsoverz/div/0702wmoinuitvoering.pdf