Panel verwacht toename voorschrijven door verpleegkundigen

Voorschrijfbevoegdheid voor bepaalde groepen verpleegkundigen

Bepaalde groepen verpleegkundigen zullen door een aanpassing van de Wet BIG de bevoegdheid kunnen krijgen medicijnen voor te schrijven.Verpleegkundigen vinden dit een goede zaak. Eén op de drie verwacht dat verpleegkundigen de komende jaren vaker medicijnen gaan voorschrijven, zo blijkt uit een onderzoek in het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden.

Duidelijk voorschrijfbeleid
In de praktijk schrijven verpleegkundigen nu al recepten uit, al dan niet in opdracht van de arts. Er waren tot nu toe geen recente gegevens over hoe vaak dit gebeurt. Onderzoek in het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden van NIVEL, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), en het Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging (LEVV) wijst nu uit dat zeven van de tien teams van verpleegkundigen nooit medicijnen voorschrijven. In algemene ziekenhuizen gebeurt dit veel vaker: in ongeveer tweederde van de teams schrijven verpleegkundigen wel eens een recept uit. Dertig procent van de verpleegkundigen in deze ziekenhuizen geeft aan dat de verpleegkundigen dit ook op eigen initiatief doen. Waarbij de arts vrijwel altijd achteraf om toestemming wordt gevraagd. Volgens eenderde van de verpleegkundigen is dit een formaliteit en toetst de arts dit niet achteraf. Ondanks dat er meestal geen regels zijn vastgelegd over het voorschrijven van medicijnen, ervaren verpleegkundigen geen onduidelijkheden in het voorschrijfbeleid.

Bevoegdheid
Het onderzoek werd gehouden in december 2006. Wettelijk gezien was het voorschrijven van geneesmiddelen tot voor kort een handeling die was voorbehouden aan artsen, tandartsen en verloskundigen.
Inmiddels is er nieuwe wetgeving rond het voorschrijven van geneesmiddelen: op 6 februari heeft de Eerste Kamer de nieuwe Geneesmiddelenwet aangenomen. Daarmee wordt het voorschrijven van geneesmiddelen een voorbehouden handeling in de Wet BIG. De voorbehouden handeling regelt onder meer dat gespecialiseerd verpleegkundigen op termijn en binnen bepaalde voorwaarden zelfstandig geneesmiddelen mogen voorschrijven bij gediagnosticeerde patiënten. De invoering van dit onderdeel van de wet BIG hangt af van ministeriële regelingen, die nog worden ontworpen. Het voorschrijven van geneesmiddelen door gespecialiseerd verpleegkundigen kan hiermee per specialisatie geregeld worden.
De in de praktijk ontstane situatie waarin verpleegkundigen steeds vaker medicijnen voorschrijven krijgt hiermee eindelijk een wettelijke basis. Het wordt mogelijk deze verpleegkundigen gericht op te leiden en farmacotherapie te verankeren in de vervolgopleiding.

Gerichte vervolgopleiding
Een verpleegkundige met een basisopleiding mag geen medicijnen voorschrijven. Alleen aangewezen categorieën verpleegkundigen met een gerichte vervolgopleiding, krijgen deze bevoegdheid. Daarnaast krijgen ook wettelijk erkende verpleegkundig specialisten (met een masteropleiding) de bevoegdheid tot het voorschrijven van medicijnen. Voor hen werkt het ministerie aan een aparte regeling.
Voor alle verpleegkundigen geldt: wanneer zij bij ministeriële regeling zijn aangewezen om medicijnen voor te schrijven én ze zijn deskundig en bekwaam, dan kunnen zij gebruik maken van de bevoegdheid om geneesmiddelen voor te schrijven. De kwaliteit van de zorg is dan niet in het geding en de veiligheid van de patiënt kan worden gegarandeerd.

Het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden bestaat uit 400 verpleegkundigen en 300 verzorgenden. De verpleegkundigen zijn werkzaam in de algemene ziekenhuizen, de psychiatrie, de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap en de thuiszorg. De verzorgenden zijn werkzaam in verpleeghuizen, verzorgingshuizen, en de thuiszorg. Het panel is een project van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), het Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging (LEVV) en het NIVEL.
Zie ook www.levv.nl/panelvenv, www.venvn.nl/panelvenv of www.nivel.nl/panelvenv